Jager schiet mis (1995)

Onze jager staat met het geweer omlaag en kijkt naar de vogel op de telegraafpaal naast het spoor; voor ons gezien links. We beginnen de uitleg van de werking met het tijd – plaats diagram. Bij T = 0 vliegt de vogel in de richting van de boom. Dat kan omdat de vogel vast zit aan een dun acryl draadje, dat via de holle paal aan de ene kant, naar het pijpje op de schuur aan de andere kant loopt. In de onderbouw (zie schets en afbeelding) bevindt zich een snaarschijf (A) met dezelfde omtrek als de afstand tussen de telegraafpaal en de boom. De snaarschijf wordt aangedreven door motor (M) met een vertraging, zodat één omwenteling ongeveer 5 seconde duurt. De motor wordt na een volledige omwenteling van de snaarschijf afgeschakeld (T = 4). De vogel zit dan in de boom. Ondertussen stond de jager niet stil. Bij T = 1 heft een dun stalen draadje (B) (geel gemaakt in de afbeelding) zijn geweer omhoog. Tegelijk beweegt de jager van links naar rechts met de vogel mee. Dat kan omdat zijn voeten zijn vast gesoldeerd aan een dun messing pijpje (C), dat kan draaien in een busje (D) in de grond. Bij T = 2 klinkt een schot.
Mis…. De jager laat zijn geweer zakken (T = 3), en blijft kijkend in de richting van de boom staan. Tussen T = 4 en T = 5 kan de vogel tot rust komen. Bij T = 5 begint de vogel aan zijn terugweg. Hij kan weten dat er bij T = 6 opnieuw op hem wordt gericht en geschoten (T = 7) en dat de jager hem na blijft kijken, tot hij bij T = 9 weer veilig op de telegraafpaal zit.

Het omhoog brengen van het geweer en de kwart slag van de jager zijn vernuftig gecombineerd in één mechaniek, zie schets. Dit bestaat uit een plaatje (E) dat met parallelle scharnieren is bevestigd op een chassis. Het plaatje wordt van (a) naar (b) geduwd door een verende arm (F), die rust tegen een tweede schijf (G). Schijf (G) heeft een binnen en buitendiameter. Tussen T = 1 en T = 2 zit het verloop van binnen naar buiten, waardoor arm (F) een slag (a – b) maakt. Aan plaatje (E) zit nog een stiftje (H), dat grijpt in de vork, die vast zit aan (C). Het stalen draadje (B) is onderaan haaks omgezet en valt in een klein sleufgat (I) in plaatje (E). Daardoor maakt (B) dezelfde kwartslag als jager (C), maar wordt tegelijk even omhoog (c) gedrukt door de baan die (E) maakt vanwege de parallelle scharnieren. Het schot bij T= 2 werd aanvankelijk getriggerd door een puls uit een lichtpoort (L). Die reageert als het lipje (J) daar passeert. Thans wordt de hele beweging inclusief de knal van het schot, aangestuurd door een Arduino Uno met relais- en geluid-deck. Ook de spaarschijf (A) is inmiddels vervangen door een schijf met dubbele groef.

De 3D-schets en afbeelding laten zien wat met zoveel woorden is bedoeld.

Tweede leven:

Het beschreven mechaniek had er al een eerder leven opzitten.
In de jaren tachtig had het dienst gedaan om twee baanwerkers, bij de nadering van de trein, uit de rails te laten stappen. Tijdens die beweging van een kwart slag, moesten de mannen een hupje van 3mm maken om niet over de spoorstaaf te struikelen.