Gemeentelijke veewaag

Op de plaats waar in Uden de huidige Birgittinessenstraat aansluit op de Sint Janstraat stond van 1901 tot 1938 de gemeentelijke veewaag. 
We hadden zekerheid van hoe de oostelijke gevel eruit heeft gezien (zie foto-uitsnede hieronder links). Na jaren van naspeuringen heeft niemand ons méér kunnen vertellen over het gebouwtje. Aan de hand van voorbeelden uit binnen- en buitenland hebben we daarom de noordelijke gevel zelf invulling gegeven met een schuifdeur.  

Bouw van de veewaag

De keuze voor de schuifdeur betekende uit onze aard dat deze ook zou moeten bewegen. Daarmee kwam de vraag wat er dan binnen te zien zou zijn. Logisch dat er een koe of paard in de box van de bascule te zien zou zijn. Om het nog uitdagender te maken, wilden we een koe verwisselen met een paard op het moment dat  de deur gesloten zou zijn. Om de aandacht van de kijker naar deze goocheltruc te trekken wilden we de dieren zelf óók nog laten bewegen.

Dit idee is mechanisch vertaald in een “kantelvloer”. De vloer met een tussenwand erop kantelt 90º om een horizontale as. In beide compartimenten bevind zich een identieke box, één met paard, de ander met koe. De foto hieronder rechtsboven laat de dwarsdoorsnede uit de tekening in de uitvoering zien. Het kantelen gebeurt met een servo, die de slag A – B maakt. 

De dieren zijn geplaatst op een stift die door de vloer steekt en eronder haaksom is gezet. Op de horizontale as zit een busje dat 10mm op en neer kan schuiven. Aan het busje zitten twee oogjes waar de omgezette stiftjes doorheen steken. Wanneer het busje op en neer schuift, maken de stiftjes een zekere hoekverdraaiing waardoor de dieren wat om hun as drentelen. De slag C – D van het busje wordt onder een hoek van 45º bediend vanaf een parallelle as. Deze constructie is uitgekiend omdat het busje in beide standen van de kantelvloer zonder hinder bediend moet kunnen worden. De slag word gemaakt door een tweede servo.

Voor de schuifdeur loopt een dun nylon draadje in een lus. De deur schuift over een geleiderail van staaldraad. Het nylon draadje zit onder de dakoversten en neemt de deur aan een pennetje mee. De slag wordt gemaakt door een derde servo die het nylon draadje bedient.